GEZİKATHMANDUNEPALŞEHİR

KATHMANDU VADİSİ

İlk Malla Kralları 12.yy da başa geçerler ve yaklaşık 500 yıl Nepal’e en par-lak zamanlarını yaşatırlar. Malla krallarından Jayashithi’nin torununun ölümünün ardından krallık Bhaktapur, Katmandu ve Patan olarak üç ayrı krallığa bölünür ve aralarında sanat, kültür, edebiyat, kentleşme, saraylar, ve anıtlar yapma ile ilgili bir yarış başlar.

Nepal 7.yy sonlarından 13.yy’a kadar geçen zamanda karanlık çağı olarak anılan bir dönem yaşar. Kral Gunakamadeva Katmanduyu 10.yy ‘ın içeri-sinde inşa ettirir.

Katmandu vadisinin içerisindeki bu üç şehri de ziyaret etmek gerekiyor. Birbirlerine mesafeleri çok yakın olan bu şehirlerdeki binalar, tapınaklar ve anıtlar görülmeye değer.

Tarih ile ilgili son önemli bilgi 1850 ler  de yönetime geçen Rana ailesi ile ilgili.

Bahadır Rana, çok genç ve çok hırslı bir askerdir. Bir gece Durbar meydanı yakınlarında toplanmış olan kraliyetin yüzlerce bürokrat, yönetici,asker ve asillerini katleder ve yönetime geçer.

Yaptığı en önemli reform, Hindu inanışına göre uygulanan Sati ritüelini yasaklamasıdır.

Sati ritüeli ölü yakma törenlerinde dul kalan eşini de ölen kocasıyla birlikte diri, diri veya uyuşturarak yakmayı gerektirir. İşte bu ritüeli yasaklamıştır. Ancak çok az da olsa hala kırsalda ve tutucu bölgelerde ritüelin sürdürüldüğü söylenmektedir.Sati ritüeli için tıklayınız

Katmanduda görülmesi gereken bir çok yer var. Rehberimiz ülkesi, ülkesinin tarihi, Hinduizm, Budizm ve diğer inançlar konusunda bilgili, mütevazi ve kendisini inancının emrettiği gibi iyi insan olma,bu dünyada olmasının sebebi olan görevlerini yerine getirme konularında en iyiyi yapmaya adamış bir adam.

Havaalanından otele gelip, eşyalarımızı bırakıp çıkmamız çok kısa sürdü, zaman önemliydi, görülecek çok yer vardı. Arabaya doluştuk, ağır ilerleyen, bol kornalı bir trafikte bir yandan etrafı seyredip, bir yandan rehberimizi dinleyerek yol aldık.

Sokaklar çok kalabalık, insanlar renkli, binalar renkli, kumaşçılar, bakkal-lar ,sokak satıcıları renkli. İnsan ne tarafa bakacağına karar veremiyor. Genellikle güler yüzlü, neşeli ve saygılı insanlar. Karşılaştığınızda veya bir dükkana girdiğinizde ellerini göğüs hizasında birleştirip, hafif bir eğilmeyle birlikte karşılıklı ” namaste” ( selamlıyorum) diyorlar. Fotoğraflarını çek-mek istediğinizde hemen gülerek poz veriyorlar, sonra da birlikte fotoğraf çektiriyorlar veya selfi yapıyorlar.

Om mani padme hum-BUDİZM

Om mani padme hum

Tibet Budizminde çok kullanılan ünlü Avalokiteşvara duası. Om Mücevher-Lotus anlamında kullanılır.( Om için tıklayınız)

SWAYAMBUNATH BUDİST TAPINAĞI ( Maymunlu Tapınak)

İlk ziyaremizi Swayambunath Budist Tapınağına ( Maymunlu Tapınak ) yapıyoruz. Tapınağa ya 365 merdiven tırmanarak  çıkılıyor,ya da araba yoluyla. Biz araba yolunu tercih ettik. Panaromik olarak Katmandunun en güzel gözüktüğü noktalardan birisi. Ancak kent toz içerisinde, o nedenle puslu gibi gözüküyor. Rehberimiz bu toz’un 2015 depreminden sonra peydahlandığını, ilk yıllarda çok yoğun olduğunu ancak gittikçe azaldığını söylüyor.

Kathmandu içerisinde yaşayan, çalışan, gezen insanların önemli bir kısmı maske takarak dolaşıyor.

Tapınak’ın olduğu bölge 2015 depreminde az da olsa etkilenmiş, etkilenen bazı yapıların onarılmasına başlanmış. Tapınak bölgesinde irili, ufaklı bir çok Budist ve Hindu dini yapıları var. O nedenle de pek çok ziyaretçisi oluyor. Yerel halkın dışında turistler, Avrupalı ve Amerikalı Budistler, Dünya halkları içerisinde bu dinlere mensup insanlar da burayı ziyarete geliyor. Yerel kıyafetler zaten çok renkli, bir de inancın gereği giyilen renkler var. Hepsi bir araya gelince alışılmadık ama mutluluk veren çok renkli bir manzara ortaya çıkıyor.

Tapınak M.Ö.460 da Kral Mahedava tarafından inşa edilmiş, ancak tamam-lanması için Budistler ve Hinduistler birlikte çalışmışlardır. Bu tepe de Budizmin ve Hinduizmin tapınakları yan yana durmakta ve insanlar hoşgörü içerisinde kendi inançlarının ritüellerini yerine getirmektedir.

Tapınağın altındaki geniş kubbe yaratılışın 4 temel unsurunu  ( toprak, su, hava ve ateş) temsil etmekte. Kubbenin üzerinde yükselen kulenin 4 tarafında Buda’nın gözleri var. Bu, Budanın her yeri gördüğü anlamını taşıyor. Gözlerinin ortasında ki üçüncü göz ise herkesin iç dünyasını gözetlemesi için. Buda’nın gözlerinin üzerindeki altın renkli ve gittikçe küçülen halkalar Nirvanaya ermenin evrelerini anlatıyor. Ayrıca tapınağın dört tarafına dua tekerlekleri yerleştirilmiş, ibadetlerini yapanlar, elleriyle bu tekerlekleri döndürüp, dualarını okuyorlar.

Tapınakla ilgili bir efsane  Swayambhu Purana’da yer almakta. Buna göre; Swayambhu, Katmandu vadisindeki Naghrada gölünde yetişen nilüfer çiçeğinin içindeki sonsuz bir ışıktan kaynaklanmaktadır. Sonunda ,Lotus çiçeği ( Nilüfer) bükülür ve batı taraflarındaki Gosringa Parvat’a iner. Gosringa Parvat’ın  bu günkü Swayambhu tepesi olduğu söylenir. Swayambhu’nun kelime anlamı  “ kendini açan” dır ve Nepalli Budistler suda yüzen bir nilüfer çiçeği olarak görünenin Yüce Buda olduğuna inanırlar.

Tapınak alanının içerisinde dikkat çeken bir başka büyük alet/şekil daha vardı. Hediyelik eşya satanlarda bunun avuç içine sığabilecek kadar küçük-lerini görmüştüm, ancak ne olduğunu anlayamamıştım. Tapınakta bu kadar büyüğünü görünce Budizmle ilgili bir anlamı olduğunu kavradım. Sonra da araştırdım. Bilgiler şöyle; Aletin adı Varja için tıklayınız


Vajradan uzaklaşıp tapınak bölgesinin içerisinde her yere bakarak ilerlemeye çalışıyoruz. Ertaftaki her şeyin bir anlamı var. Hiç bir detayı kaçırmamaya çalışıyoruz.

Tapınak içerinde yer alan önemli bir heykel de tek parça taştan yapılmış,ayakta duran Buda heykeli.

Tapınağın bir önemli özelliği de içerisinde yaşayan ve kutsal kabul edilen maymunlar. Çoluk, çocuk tapınak bölgesinde ki çatılarda, ağaçlarda, yerlerde yaşıyorlar, yiyecek avlamaya çalışıyorlar, çöpleri karıştırıyorlar. Elinizde yiyecek bir şeyler varsa, sinsice yaklaşıp, kapıp, kaçmaya uğraşıyorlar. Onların tahrik edecek hareketlerden kaçınmakta yarar var.Kızdıklarınca saldırgan oluyorlar.

Katmandu’daki Swayanmbhu Stupa’yı ziyaret edenlerin Hariti Tapınağı’nı da ziyaret etmeleri gerekir. Bu iki katlı altın tapınak Stupa’nın kuzey batısında bulunuyor. Tapınağın ana girişi, iki Nepal bayrağıyla birlikte iki metal aslanla çevrili. Tapınağın girişinin üzerinde, Pancaraksaha mandala’nın beş koruyucu ilahını betimleyen üç pirinç torana bulunuyor. İki yaldızlı çatı ,sanatsal tonlar / payandalar ve 16 ibadet tanrısını gösteren altın yaldızlı metal plakalarla desteklenmiş olarak duruyor. Tapınağın zemin katındaki duvara , inananların dua ederken döndürdükleri parmak-lıkar üzerine sabitlenmiş dua tekerlekleri bulunuyor. Bu Bodhisattva Avalokiteshvara – “Om mani padme Hum” ‘un özü mantrasını içeriyor. Dua tekerleklerinin altında, tapınağını çevreleyen bir dizi metal kandil var, isteyenler bu kandilleri yakıp, dualarını ediyor.

Hariti Stupa

Hariti şifa tanrısı olarak anılır,aynı zamanda çocukların koruyucusudur. Yerel halk Büyükanne tanrıçası ve çiçek hastalığı tanrısı olarak da adlandırır.Efsaneler , mitler ve destanlarla dolu bir kültürde olduğumuzu düşünürsek,tabi ki Hariti’nin de bir öyküsün olduğundan emin olabiliriz.Şöyle ki;

Lord Budha’nın Patna yakınlarındaki Rajgir’de yaşadığı bir anda, güçlü bir kadın olan Yaksha Hariti , etraftaki ailelerin çocuklarını çalarak ve onları yutarak yerel halkın acı çekmesine neden olur. Halk çaresizlik ve telaş içerisinde Budaya koşar ve yardım ister. Buda Haritinin en sevdiği kızı Ananda’yı alır ve sadaka kasesinin içerisine saklar. Eve dönen Hariti kızını hiçbir yerde bulamayınca o da Buda’ya gider ve Buda ona bütün çocukların değerli olduğunu ve bu günden itibaren çocukların koruyucusu olmayı kabul ederse kızının  bulunacağını söyler. Hariti tereddütsüz kabul eder ve kızı Ananda’yı geri alır. O günden sonra Hariti çocukların koruyucu tanrısı olarak görevine başlar.

Swayambhunath tapınağının içerisinde irili ufaklı başka tapınaklar, stupalar ve hediyelik eşya satılan yerler de var, zamanı olanların ve mitoloji meraklılarının onların öykülerini de dinleyerek gezmeleri çok keyifli olur. Biz turumuzu tamamlayıp, fotoğraflarımızı çekip, bölgeden çıkmaya başladık. Tapınağın olduğu tepeden Kathmandu panaromik olarak gözüküyor. Etraftaki ağaçlarda ve tapınağın içinde yaşayan maymunlarla birlikte ilerliyoruz.

Tapınağın temizliğini ve onarımını yapan pek çok kadın görüyoruz, ayrıca hediyelik eşya satanlar, kumaşçılar ve seyyar satıcılar meydana renk katıyor,kısa kısa hepsine bakmadan geçemiyoruz. 

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu