Hamarlar bölgenin neredeyse en kalabalık kabilesiydi. Akşam üzeri olduğunda köye doğru yola çıktık. Köy Turmiye çok yakınmış, kısa sürede vardık. Düz geniş bir alana yayılmış, yuvarlak bir şekil alacak şekilde çakılmış kazıkların üzerini saz benzeri otlarla ve yalancı muz ağacı yapraklarıyla kapatarak oluşturdukları tek odalı evleri var. Evlerinin etrafı dikenli çalılarla çit şeklinde kapatılmış, keçileri, inekleri , tavukları ve tuvaletleri bu bahçenin içerisinde yer alıyor. Evler birbirinden uzak. Ancak ortada genişçe bir alan var. Bu alan muhtemelen sosyalleşme, düğün, kutlamalar veya ritüeller için ayrılmış.
Rehberimiz Mirell hemen köyün şefini ziyaret etti, köye ayak bastı parasını verdi. Fotoğraf çekimi için ayrıca pazarlık etti. Toplam bir tutar üzerinde anlaştı, gerekli ödemeleri yaptı ve biz de köye girebildik. Daha önce de yazdığım gibi Hamar kabilesi hayvancılıkla geçimlerini sağlıyorlar. Kendi hayvanları dışında Karalar gibi başka kabilelerin de hayvanlarına bakıyorlar. Tavukları var, bal ve tereyağı üretip satıyorlar. Sabahları çok erken saatte gruplar halinde savanaya dağılıyorlar. Bütün gün hayvanları otlatmak için dolaştırıyorlar. Keçileri minyon, inekler ise çok cılız. Dağlar taşlar, yollar hayvan sürüleriyle dolu. Otlaklar yetersiz kalıyor. Bölgedeki pek çok yabani hayvan, keçiler ve ineklerden geriye beslenecek bir şey kalmayınca Kenya topraklarına göçmüş. O nedenle de çok az yabani hayvan kalmış.
Sabah erken otlamaya götürülen sürüler akşam üzeri geri getiriliyor. Büyük sürüleri gezdiren çobanların hepsinde AK-47 ( Kalaşnikof) otomatik silahlar var. Ayrıca ya kabaktan ya da plastik su şişelerinden yapılmış mataraları asılı bellerinde. Bazıları bu mataralarda su, bazıları ise süt taşıyor. Hamarlar aynı zamanda usta birer bal üreticisi. Silindirik kovanları ağaçların yüksek dallarına asıyorlar, bu kovanlarda oluşan balları zaman zaman toplayıp bir kısmını kendileri tüketiyor, kalanını da su kabaklarından yaptıkları kaplara doldurup Key Afer veya Dimeka gibi pazarlarda satıyorlar veya başka ihtiyaçlarına karşılık takas ediyorlar. Ballar çok güzel gözüküyor, insanın peteki eline alıp katır, kutur yiyesi geliyor.
Hamar kadınları süslenmeye, şık olmaya meraklılar. Keçi derisini iyice tabaklayıp , üstlerine giyiyorlar. Etiyopyada deniz olmamasına rağmen Omo vadisi kadınları deniz kabuklarıyla süslenmeyi, takı , kemer yapmayı seviyor. Bu malzemeleri yerel pazarlara satıcılar Kenyadan getiriyorlarmış. Keçi derisinin üst kısmına deniz kabuklarından bir halka dikiyorlar, o halkayı kafalarından geçirip elbise haline getiriyorlar. Elbisenin önünü boncuklarla süslüyorlar. Eteklerine ise ya gazoz kapakları, ya da zil dikiyorlar. Böylece elbise tamamlanmış oluyor.
Boyunlarına , kollarına, bellerine, bileklerine ayaklarına çeşitli renkte boncuklar, metaller takıyorlar. Kulaklarına ve boyunlarına aklınıza gelen her şeyi takıp süslenmeye çalışıyorlar.
Genç kızlar saçlarını ince şeritler halinde örüyorlar ve boncuktan yapılmış bantlar takıyorlar.
Daha küçüklerin saçları tamamen kazınıyor.
Büyükler ise kafalarının üst tarafında bıraktıkları saçlarını uzatıyor, etrafındaki saçları ise kazıyorlar. Uzayan saçlarını tutam, tutam alıp, kırmızı toprak, tereyağı ve suyla yaptıkları bir karışımla boyayıp, sertleştiriyorlar. Yağ aynı zamanda parlak gözükmesini de sağlıyor. Saçlarını çok uzatmıyorlar, ancak ön tarafını perçem şeklinde kesiyorlar. Bu saç bozulmasın diye de o karışımla tekrar tekrar besliyorlar.
Evli ve ilk eş olan kadınlar, ucu metalle kapatılmış, parmak kalınlığında bir deriden yapılmış ilk eş halkası takıyorlar ve hiç çıkartamıyorlar. Kocası ölürse ve gençse kocasının kardeşinin karısı olarak hayatlarına devam ediyorlar. Ancak o zaman ikinci, üçüncü veya kaçıncı eş haline gelmişse tamamı metal başka bir halkayı daha takıyor. Bu kabilelerde çok eşlilik olduğu için ilk eşten sonra ki eşler hiç bir nedenle ilk eş halkası takamıyorlar. Orada yaşayanlar için saçlar, takılar, halkalar, tüyler birer kimlik belgesi gibi. Bekar, evli, birinci eş, ikinci eş, çocuklu, çocuksuz, kahraman ve bunun gibi pek çok özellik takılanlarla, giyilenlerle, saçların taranma şekliyle anlaşılabiliyor.
Yalılar ise tüm bacaklarına, kollarına ve parmaklarına metal halkalar takıyorlar. Bu metal halkalar için gerekirse bir öküzü feda ediyorlar.
Hamar kadınları Pazarlarda ve kasabalarda üstlerini örterek dolaşıyorlar, ancak köylerinde üstlerini örtmeden dolaşıyorlar. Bu köylerde taciz olmuyor, birlikte olunmasına da karışılmıyor. Evlenmeden önce hamile kalmak ya köyden gitmeyi, ya çocuğu öldürmeyi ya da çocukla birlikte ölmeyi gerektiriyor. Ancak tecavüzün cezası diri diri toprağa gömülmek oluyor. Çok uzun yıllardır kabileler arasında tecavüz olaylarına rastlanmadığı söyleniyor.
Erkekler ihtiyaç duyduklarında , köyün , kasabanın ortası dahil her yerde işeyebiliyorlar, kimse yadırgamıyor. Onlarda süslenmeyi seviyor, bileklik, kolye ve küpe takıyorlar. Ayrıca bacaklarına, kollarına bileklerine metal halkalar boncuklar da takıyorlar. Törenlerde ayak bileklerinden baldırlarına kadar beyaz boyayla çorap deseni yapıyorlar, renkli kılıklar giyiyorlar.
ADDİS ABABA’DAN TURMİ’YE ETİYOPYA yazısı için tıklayınız
ARBA MİNCH-ABAYA-CHAMO GÖLLERİ KANAL GEZİSİ yazısı için tıklayınız
DORZE KABİLESİ yazısı için tıklayınız.
JİNKA-KEY AFER PAZARI yazısı için tıklayınız.
JİNKA yazısı için tıklayınız.
ARİ KABİLESİ KÖYÜ yazısı için tıklayınız.
DİMEKA PAZARI yazısı için tıklayınız.
TURMİ-OMO VADİSİNİN TAM ORTASI yazısı için tıklayınız.
KARA/KARO KABİLESİ yazısı için tıklayınız.
HAMAR/HAMER KABİLESİ KÖYÜNDE yazısı için tıklayınız.
DASSANECH KABİLESİ yazısı için tıklayınız.
ÖKÜZDEN ATLAMA-HAMAR EVLİLİK TÖRENİ yazısı için tıklayınız.
KONSO KABİLESİ-WAAQAA yazısı için tıklayınız.
ALAWA KÖYÜ yazısı için tıklayınız.
AWASHA ULUSAL PARKI yazısı için tıklayınız.
2 Yorum